Historie

Ruim 60 jaar is er op het terrein van Centrale Harculo - in de volksmond bekend als de IJsselcentrale - in Zwolle energie opgewekt. De ontwikkelingen op het gebied van de technische vooruitgang hebben de afgelopen zestig jaar een enorme vlucht genomen. Centrale Harculo heeft in deze ontwikkelingen steeds vooropgelopen. Het terrein van de centrale krijgt nu een andere bestemming, eentje die vooruitblikt naar een toekomst met duurzame energie. Ook nu gaat Centrale Harculo dus nog steeds met de tijd mee.

1915
Centrale aan de Weteringkade. Voorloper van centrale Harculo, gebouwd in 1915. De N.V. Electriciteitsfabriek IJsselcentrale werd in 1911 opgericht. In 1915 nam het bedrijf zijn centrale aan de Weteringkade in Zwolle in gebruik. Tot 1931 werden de gebouwen en uitbreidingen ontworpen door de Zwolse gemeentearchitect L. Krook.
1933
Door het kristalheldere en zuivere water was de kolk in Harculo voor de oorlog jarenlang populair als openluchtbad. Met de komst van het openluchtbad in de Wipstrik en de oorlog raakte het bad langzaam uit de gratie.
1955
Centrale Harculo wordt in 1955 gebruik genomen. Het is een van de centrales in een netwerk die heel Nederland voorziet van energie.
‘Moge de nieuwe centrale te Harculo, die als een machtig en imposant bouwwerk getuigt van durf en van een vooruitziende blik, bijdragen tot de verdere industriële ontwikkeling en tot verdere electriciteitsvoorziening van de helaas nog vele van electrische stroom verstoken onrendabele gebieden.

Catharinus Slagter,
Burgemeester van Zwollerkerspel
19 oktober 1955
1961
Uitbreiding
De productiecapaciteit werd in de jaren erna verder opgeschroefd om aan de steeds groter wordende energiebehoefte te voldoen. In 1963 is de productie 971.520 MWh.
1967~
Van kolen naar gas
Aansluiting van de centrale op het aardgasnetwerk uit Slochteren. Aantal MWh per jaar: 1.852.328 (1969).
‍
Tussen 1961 en 1972 werden nog drie turbines gebouwd, zodat de centrale ten slotte vijf schoorstenen had. In 1976 wordt de hoogste productie van 2.963.835 MWh behaald.
1981
Efficiëntie
‍
In 1981 werd de eerste turbine stilgelegd. Vanaf 1998 waren er nog twee eenheden in dienst. De drie schoorstenen van de andere turbines zijn toen gesloopt. In 2010 was nog één van de twee resterende schoorstenen in gebruik.
2016
Sloop
‍Na meer dan 60 jaar komt er een einde aan de IJsselcentrale. Met explosieven worden de laatste twee schoorstenen neergehaald. Het is de start van de sloop, die ruim twee jaar in beslag neemt. Slechts 6% van de oorspronkelijke gebouwen blijft behouden, naast de koelwaterhal een deel van de hijshal en de kantoren.
2019
Start herontwikkeling
De transitie van de energiecentrale naar een duurzame omgeving is inmiddels in volle gang. De plannen krijgen vaste vorm, de ontwikkeling van de Koelwaterhal loopt hierin voorop. Nieuwe bedrijvigheid als brug naar de toekomst.

Toekomst

Op de exacte plek waar vroeger de 'oude energie' werd opgewekt geeft kunstenaar en kwartiermaker Ronald A. Westerhuis met ‘New Energy’ opnieuw betekenis aan de oude energiecentrale Harculo: duurzaam en geheel ‘off-grid.' Deze visie maakt de Koelwaterhal de ideale plek voor culturele manifestaties zoals concerten, theater, performances en exposities.